شرح کتاب قیم المیزان فی تفسیرالقرآن در زمینۀ بحث جبر و اختیار اثر علامه طباطبایی رضوان‌الله تعالی علیه است. المیزان اثر علامه طباطبایی، از ارزشمندترین متون معارف عقلی فلسفی قرآن کریم است. این کتاب با روش تفسیری ابداعی ایشان مبتنی بر روش تفسیر آیه‌به‌آیه به اثبات نظریاتی می‌پردازد که در سیر تفکر عقلی‌ـ فلسفی ما سابقه ندارد. بحث‌های چهارگانۀ فلسفی علیت، ادراک عقلی و حسی، وجود علم و اعجاز قرآن قبل از بحث جبر و اختیار در تفسیر المیزان آمده‌اند. می‌توان این کتاب را در کنار دیگر آثار علامه منبع اصلی پژوهش‌های مبتنی بر سیر تطور فکر فلسفی به شمار آورد. شرح حاضر علاوه بر تحلیل دیدگاه‌های علامه در این‌باره در مقایسه با نظریات فلاسفۀ بزرگ اسلامی می‌تواند الگویی نو برای نظریه‌پردازی در تفکر فلسفی و دینی ما به‌حساب آید.
